Oudedagsreserve: doe er wat mee!

Heb jij een oudedagsreserve (voorheen FOR)? Wat ga je er mee doen? Ik heb meerdere keren gezien dat die reserve voor grote problemen zorgde bij staking van de onderneming. Want de naam suggereert dat je een pensioen hebt, terwijl je juist moet betalen over de oudedagsreserve. Maar je kunt er ook mooie dingen mee doen.

Oudedagsreserve

Oudedagsreserve (heette voorheen FOR, omdat dat makkelijker leest houd ik die term erin) klinkt als pensioen, maar is het niet. Het is een aftrekpost van 9,8% van je winst en maximaal € 8.946 per jaar. Je kunt elk jaar opnieuw kiezen: het hele bedrag aftrekken of niets. Bij staking is het de bedoeling dat je een bedrag gelijk aan de oudedagsreserve afstort voor een pensioen. Maar als je dat niet wilt of niet kunt, moet je over de FOR progressief inkomstenbelasting en premie zorgverzekeringswet betalen.

Mooi is natuurlijk dat je met de FOR belasting kunt uitstellen. Afhankelijk van de hoogte van je winst en je marginale tarief gaat het om maximaal € 4.000 per jaar.

Afrekenen of lijfrentepremie storten

Als je je onderneming staakt moet je kiezen: de FOR afrekenen of voor hetzelfde bedrag als de FOR lijfrente- of bankspaarpremie (verder: lijfrentepremie) afstorten. Als je afstort betaal je de belasting als je lijfrente-uitkeringen ontvangt. Voordeel is dat je dan waarschijnlijk afrekent tegen een lager (bejaarden)tarief én dat het geld in de tussentijd niet in (de dure) box 3 zit. Maar dan moet je bij staking van je onderneming natuurlijk wel genoeg contanten hebben.

Er gelden ook wat kleinere regeltjes. Je moet meer dan 1.225 uur aan je onderneming besteden. Als je AOW ontvangt, mag je niet doteren. Als je ook pensioenpremie betaalt, vermindert die de aftrekpost. Ook mag je oudedagsreserve niet groter worden dan je ondernemingsvermogen.

Tot zover het redelijk bekende verhaal. Niet zo bekend is dat je FOR een mooi middel is om, terwijl je ondernemer bent, pensioen op te bouwen.

Pensioenopbouw door lijfrentepremie

Als je als ondernemer fiscaal aantrekkelijk pensioen wilt opbouwen doe je dat door lijfrente- of bankspaarpremie te storten. Lastig daarbij is dat het maximum van de aftrek in 2017 afhankelijk is van je inkomen in 2016. En dat je het hoogste rendement op je lijfrentepremie hebt als je aftrekt in een jaar waarin je een hoog inkomen hebt. Als je winst schommelt is je rendement dus niet optimaal. Nog ongunstiger is het als je bij schommelende winsten een lijfrentepolis hebt waarbij je een vaste premie moet betalen, want dan kan je soms niet de hele premie aftrekken.

Pensioenopbouw door FOR en lijfrentepremie

Als je bij het pensioensparen echter gebruik maakt van de FOR kan die problemen omzeilen. Dit werkt zo. Je trekt FOR af als je bij het opstellen van je aangifte ziet dat je inkomen hoog is. Vervolgens betaal je op een door jou te kiezen moment lijfrentepremie. In het jaar dat je lijfrentepremie stort, laat je ook de FOR weer vrijvallen in je aangifte. Ofwel: bij schommelende inkomens werkt de aftrek via de FOR mooier. Fijn van het werken via de FOR is verder dat de betaaldatum van de premie niet meer zo belangrijk is.

Maar je moet de lijfrentepremies natuurlijk wel betalen! Want anders staat de FOR er bij staking van je onderneming nog. En dan moet je opletten dat je binnen zes maanden na het kalenderjaar van staking de premie hebt betaald.

Ook kan je, als je wel aan de FOR doteert, maar niet regelmatig lijfrentepremie betaalt te maken met het tussentijds afrekenen van de FOR, namelijk als je ondernemingsvermogen op enig moment kleiner is dan je FOR. Je moet dan afrekenen als je je onderneming (gedeeltelijk) staakt, als je AOW krijgt of als je twee jaar niet aan het urencriterium voldoet. Het is dus opletten als je oudedagsreserve in verhouding tot je ondernemingsvermogen hoog is.